5S Nedir?

5S İşyeri Organizasyonu adı ile anılan bu metodoloji,  işyerindeki malzeme ve bilgi akışının hızlı ve doğru olmasını sağlamak için işyerinin sistemli olarak iyileştirilmesidir.Artık şirketler global piyasalarda rekabet avantajı yakalayabilmek için tüm süreçlerini minimum hata oranı ve minimum israfla gerçekleştirmelidir. Bunun için tüm yönetim, üretim ve destek süreçlerinde kendini de yönetecek, (otonom) sistemler vasıtası ile birçok iyileşmeyi sistematik ve düzenli şekilde yapmalı; bu yolla israftan kaynaklı verimsizliklerini minimize etmelidir.

“KARMAŞAYI YÖNETMEYİN, KARMAŞAYI GİDERİN SONRA YÖNETİN!”

5s Toyota Yalın Üretim Sisteminin en önemli araçlarındandır.Bu metodolojinin kısa bir tarihçesine bakarsak, bu yöntem Yalın Ürteim Sistemi’nin temel uygulama standartlarından biridir. Amaç,  “İsraf” olarak adlandırılan 7 temel alanda iyileştirmeler yapmak ve bu israfları ortadan kaldırmaktır.

“5S’in felsefesini anladıktan ve içselleştirdikten sonra bunu tüm hayatınızda uygulamaya başladığınızı göreceksiniz.”

7 Temel İsraf Nedir?

Yalın Üretimde “7 temel israf” tanımlanmıştır:Son yıllarda “iLETİŞİM PROBLEMLERİ” de bu temel israflara eklenmiş “7 temel israf”  “8” e çıkmıştır.

 

Hatalı İşlem

• Veri giriş hatalarını hatalar veya yeniden işleme
• Eksik bilgi,  kayıp kayıtlar
• Eksik proses kontrol
• Hatalı bilgilendirme
• Tam uygulama öncesi yetersiz test ve denemeler
• Kayıp veya hasar mal
• Hatalı fatura kesmek.
• Evrakları yanlış dosyalamak.
• Kayıtlara yanlış bilgi girmek.
• Kayıtları kaybetmek.

Fazla İşlem

• Müşteri talebi olmayan işlemlerdir
• Müşteri talebi olmayan işlemlerdir
• Malzemeleri beklenenden önce almak.
• Kullanılmayan raporları/kayıtları hazırlamak.
• İhtiyaç fazlası doküman çoğaltmak.

Fazla Stok

• Fazla üretim
• Fazladan çıkarılan kopyalar
• ek kopyalarını kimsenin ihtiyacı olduğunu rapor oluşturma veya verme
• İş için gereğinden fazla elde tutulan her şey israftır

Bekleme

• Talimat, onay, bilgi, karar için bekleme
• Açık olmayan iletişim sebebiyle yaşanan aksaklıklar
• Ekipman sistem kesintileri
• Stoksuzluk sebebiyle bekleme
• Aramalar sebebiyle
• Doğru zamanda bitmemiş işlerden dolayı yaşanan beklemelerdir.
• Bilgisayar sisteminin arızalı/yavaş olmasından dolayı beklemek.
• Başkasının telefon görüşmesinin bitmesini beklemek.
• Amirin onayını beklemek.
• Hertürlü bekleme (yazıcının işlemini bitirmesini beklemek , bilgisayar arızası nedeni ile beklemek vb.) israftır.

Gereksiz İşler

• Katma değer yaratmayan iş adımları ve/veya müşteriye değer katmayan işlemler israftır.

Gereksiz Taşıma

• Malzemelerin, evrakın,ve/veya araç-gereçlerin gerekli olmadığı halde bir yerden başka bir yere taşınmasıdır.
• Gereksiz yapılan tüm taşımalar israftır.

Gereksiz Hareketler

• Bilgiye ulaşmak için internet veya dosyalarda yapılan aramalar
• Kötü ergonomi ve ofis düzeni sebebi ile gereksiz ve hatalı hareketler
• araçlar dosyalar ve malzemeler için arama
• manuel işlemler
• Ürüne değer katmayan gereksiz davranışlar ve iş adımlarıdır.
• Dosyaları aramak.
• Katalog ve el kitaplarını aramak.
• Uygun olmayan yazılım kullanmak.
• İyi organize edilmemiş iş ortamı nedeniyle oluşan gereksiz hareketler israftır.

İletişim Problemleri

• Hatalı iletişim sebebi ile fazladan yapılan işlemler
• Eksik iletişim sebebi ile hatalı ve eksik yapılan işlemler

5S Aşamaları

5S Adını Japonca beş kelimenin ilk harflerinden alır; 5 aşamadan oluşur.
-Seiri Ayıklama
-Seiton Düzenleme
-Seiso Temizleme
-Seiketsu Standartlaştırma
-Shitsuke Disiplin

Birinci Adım: (Seiri) Ayıklama

İş ortamını daha iyi organize etmek için “işe “değer katmayan her türlü malzemenin” ayırt edilmesi ve ortamdan uzaklaştırılması işlemidir.

İkinci Adım: (Seiton) Düzenleme

Aranan nesneleri kolayca bulmak, kullanmak ve yerine koymak için yapılan düzenlemelerdir.

Üçüncü Adım: (Seiso) Temizleme

Kirlilik kaynaklarını ortadan kaldırmak, ortamdaki her şeyi temiz tutma işidir.

Dördüncü Adım: (Seiketsu) Standartlaştırma

Önceki 3 adım alan “Ayıklama”, “Düzenleme” ve “Temizleme” adımlarının sonucu elde edilen düzenin sağlanması için standartlar oluşturulmasıdır.

Beşinci Adım: (Shitsuke) Disiplin

5S felsefesinin içselleştirilmesi ve sürekliliğin sağlanması ve kültürü haline gelmesi için yapılan çalışmalardır.

5s Yönteminin  detaylı olarak aktarıldığı bir makale: http://www.obey.com.tr/5s-operator-el-kitabi/